René van Doorn, 01-06-2016
Gisteren spoorde ik zuidwaarts en stapte uit in Brabant, vlak voor de grens met Zeeland. Het doel van de reis was Bergen op Zoom, dat een rond en compact centrum met een middeleeuws stratenpatroon kent. Met meerdere smalle kasseienstraatjes, waaraan een schat aan historische panden, Met meerdere poortjes, waarachter smalle steegjes en doorsteekjes. Deze oude vestingstad was ooit omringd door stevige vestingwerken, waarvan het bolwerk Ravelijn nog stilletjes getuigt. Ook het oudste monument van de stad (14e eeuw), de Gevangenpoort aan de westzijde van het centrum, maakte deel uit van deze vroegere stadsomwalling. De twee zeer robuuste torens ogen indrukwekkend, maar vooral ontoegankelijk; niet verwonderlijk dat na verlies van de oorspronkelijke functie het gebouw een gevangenis werd. Was Bergen op Zoom met zijn directe (water)verbinding met de Scheldemond ooit een welvarende handelsstad, later werd het een beruchte garnizoensstad. Daarvan getuigt nog het nodige militaire erfgoed: de wandelaar passeert de vroegere paardenstallen (Blokstallen), het Groot Arsenaal en het militair oefenterrein Retranchement (met intussen allemaal een niet militaire bestemming). De route van deze vrij korte stadswissel slingert met grillige lussen en veel wijzigingen van richting door het stadscentrum en aangrenzende wijken, zoals het Havenkwartier met de vroegere, deels gedempte havens (leuk doorsteekje). Aan de oostzijde loopt de route door het Van Duinkerkenpark, een uiterst vriendelijke binnenkomer zo vlak na de start van de wandeling. Los van de gebruikelijke doordeweekse bedrijvigheid is het in deze 'onontdekte' stad nog prettig rustig. Ondanks zijn aantrekkelijke binnenstad vol historische panden wordt de stad bepaald niet overlopen door bezoekers. Nu kan het zijn dat ik gisteren gewoon mazzel had; bovendien, het was geen fantastisch weer: een aangename temperatuur, maar de zon slaagde er maar niet in om door de wolken te breken. Desondanks zeer geschikt voor een stadswissel, die ik met onze twee honden met veel plezier liep. Halverwege komt de parel van de stad voorbij: het Markiezenhof, een stadspaleis, dat men te danken heeft aan de markiezen van Bergen op Zoom, invloedrijke en machtige edelen uit de vroegere Nederlanden, die een schitterende residentie nalieten. Een uitgestrekt complex van gebouwen, torens, galerijen, binnenplaatsen en tuinen: een lust voor het oog; en dan kan ik alleen meepraten over de buitenkant. Het in het complex gevestigde museum moet ik noodgedwongen bewaren voor een volgend hondloos bezoek. Liefst tweemaal doet de route de Grote Markt aan met zijn veelheid aan horeca en terrassen, waar het - en daar kan ik dan wel over meepraten - aangenaam verpozen is. Met zicht op het prachtige oude stadhuis, dan wel op de St Geertruidkerk met zijn markante plompe toren, dan wel het oudste hotel van Nederland, Grand Hotel De Draak. Hoewel oorlogen, bezettingen en grote stadsbranden in al die eeuwen niet aan de stad voorbij zijn gegaan valt er nog heel wat te genieten. Daarnaast passeren diverse groene passages de revue: eerdergenoemd Van Duinkerkenpark, de groene corridor tussen Bolwerk Noord en Zuid en het enorme, maar wel erg kale park (voormalig oefenterrein) Retranchement. Daar komt nog bovenop een gevarieerd aanbod van smaakvolle, kleinere winkeltjes in het autoluwe centrum. Deze bijzonder aardige route biedt de wandelaar een mooi inkijkje in deze minder bekende stad: een onverwacht genoegen!