Henk Jsz ES, 26-06-2023
Zaterdag 24-06-2023 heb ik de Groene wissel nr. 223 = Zwaagwesteinde gelopen. Deze Groene Wissel heeft in het verleden nogal wat negatieve reacties opgeleverd en wordt daarom iets minder vaak gelopen. De rijksweg is een drukke verbindingsweg en gelukkig loop je daar over de ventweg. De landwegen waar je ook lange afstanden moet overbruggen zijn in verhouding smal en je doet er goed aan om links te gaan lopen, dan zie je het verkeer aankomen. Met steeds meer elektrisch aangedreven voertuigen hoor je deze niet aankomen, maar dan kun je bijtijds even naast de weg gaan lopen. Deze dag was het tropisch warm ( 28-30 graden) met weinig wind, zodat deze Groene Wissel met z'n 21 km een ware uitdaging vormt. Na enkele straten door de buitenwijk van Zwaagwesteinde kom je op de Alde Harstewei, een grasweg tussen heggen aan de ene kant en bloeiende braamstruiken aan de andere kant. Een aantal van de 20 koeien die hier grazen op het lager gelegen weiland wandelt of rent aan de andere kant van de heg met me mee. De wat meewarige opmerkingen over de kleine bedoeninkjes met weinig economisch perspectief in een eerdere reactie is juist tegenwoordig het tegenovergestelde van de megastallen met de grote hoeveelheden koeien. De kleinschaligheid was zo'n 100 jaar terug een veel voorkomend iets. Onze grootouders die hier boerden hadden ook maar enkele stuks vee en waren daar met hun wel en wee zeer bij betrokken. Regelmatig kwam er een controleur langs die monsters nam van de geproduceerde melk - De Monsternemer. Aan de uitkomst van het gehalte vet in de melk werd er afgerekend. Als men daar een gunstig effect van hoorde was men erg trots op het behaalde succes. Ze leefden verder sober. Melken, maaien, hooien was grotendeels handwerk en een enkele keer werd hulp ingeroepen van iemand met een paard en wagen. Men deelde hun weideperceel in afgezette percelen, zodat de koeien niet het hele land in 1 keer begraasden en vertrapten. Van oktober tot maart verbleven de koeien op stal. Deze periode werden ze gevoed door het handmatig verwerkte gras in de zomer en een enkele veekoek. Men zorgde steeds voor verjonging van de veestapel.. Hun land en hun vee was en is nog steeds hun trots en hun rijkste bezit. Daarom zal men hier ook niet gauw wandelpaadjes over hun landerijen toestaan. Dan volgt een traject langs de ventweg langs de drukke Rijksweg. Even later gevolgd door een bomenrijke grasweg de Harsterwei met achter het eerste stuk heg en stalen afrasteringen een groep agressieve honden, die hoorbaar aanwezig zijn. Het voordeel van de bomenrijkheid langs dit pad: enige beschutting tegen de koperen ploert die met het uur meer hitte afgeeft. Aan deze grasweg ligt het monument Poepekrus, een groot kruis van Cortenstaal in de grond gegraven met een granieten opgerichte steen ernaast, als herinnering aan de moord op een zogenaamde Hannekemaaier. Dit waren mensen die uit de armere streken uit Duitsland (Westfalen en NederSaksen) kwamen en hier hun geld verdienden door zich aan de boeren te verhuren om hun gras te maaien. Het is nu een rijksmonument sinds 2012, terwijl dit gebeuren rond 1580 plaats vond. Er waren blijkbaar mensen die weinig empathie hadden en er niet voor schroomden om van deze mensen hun zuurverdiende geld te stelen en hun ook nog om zeep te helpen. Poepekrus (een Poep zoals de Duitser minachtend door de Friezen werd genoemd). Aan de rand van Kootstertille volgt nog een aardig traject via het Skoalpaed en een lange bosstrook dat enige schaduw biedt. Daarna weer een taai lang eind van 1,5 km langs een drukke landweg naar de ophaalbrug het fietspad met de naam De njoggen âlde mantjes. De sage over het ontstaan van die naam heb ik uitvoerig beschreven bij de Groene Wissel 227 = Buitenpost, waar hetzelfde traject over dit rijwielpad wordt gelopen. Na de middag beginnen nu de fietsers los te komen want het wordt druk en je moet vanwege de smalle rijstrook in het gras regelmatig opzij stappen. Na nog een landweg De Wetze (zeker 2 km effe flink doorbijten) volgt tussendoor nog een aardig traject over het schelpenpad langs een vennetje. Het nadeel van de aanwezige bankjes op dit traject: ze staan allen in de volle zon en dat is niet lekker zitten, maar uitrusten moet je toch ook wel eens. Wandelgroet uit Appingedam, Henk