In het duingebied ten westen van de stad Haarlem ligt het Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Het park ligt op het grondgebied van de gemeenten Bloemendaal, Velsen en Zandvoort. Het park is in totaal bijna 40 km² groot en wordt aan de oostkant begrensd door de Noordzee. Het duingebied is hier ontzettend breed. Dat maakt het een prachtige omgeving om wandelend of op de fiets te verkennen.
Bezoekerscentrum Zuid-Kennemerland
Bezoekerscentrum De Kennemerduinen is de hoofdingang van Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Het gebouw is een ontwerp naar voorbeeld van een oude duinboerderij uit de 7e eeuw. Deze heeft men ooit in het gebied opgegraven. Je vindt er een informatiebalie, winkel, een tentoonstelling en het Duincafé met terras.
De informatiebalie van het Bezoekerscentrum heeft veel informatie over de wandel- en fietstochten die in het gebied mogelijk zijn. Routebeschrijvingen kun je hier kopen. Daarnaast kun je een excursie boeken door het gebied. Tot slot is er een fietsenverhuur. Het bezoekerscentrum is gevestigd aan de Zeeweg 12 in Bloemendaal. Er is ruime parkeergelegenheid. Betalen kan met de pinpas of creditcard.
Het duingebied van Zuid-Kennemerland
Vanuit de bossen bij de ingangen van het park zie je na een tijdje het duingebied voor je liggen. De overgang gaat geleidelijk. In het overgangsgebied groeien nauwelijks bomen meer, maar lage struiken. In deze zogenaamde struweelzone valt het op dat de doornige struiken door de wind zijn “gladgeschoren”.
Daarna sta je in een woest duingebied. Door goed landschapsbeheer is hier veel meer dynamiek ontstaan en stuift het duinzand weer. Hierdoor verandert het landschap permanent. Dit maakt het daarom zo’n uniek natuurgebied. Het duingrasland hier is heel bijzonder, dat komt bijna nergens anders in Europa voor. De voedselarme grond leidt daarnaast tot een grote variatie aan planten en insecten.
In het duingebied liggen diverse prachtige duinmeren. Zo kun je ’t Wed, het Vogelmeer, het Spartelmeer en de Oosterplas op je route vinden. Het zijn alle gegraven meren. Het zand werd jaren geleden gebruikt voor de stadsontwikkeling van Haarlem en Amsterdam. Het Vogelmeer ligt centraal in de Kennemerduinen en is een prachtig gebied voor vogels en vogelaars. Vanuit de vogelkijkhut hebben deze een mooi uitzicht op de vele vogels die rondom het meer verblijven.
Als je het gebied van oost naar west verkent, zie je na verloop van tijd de Noordzeekust liggen. Vroeger ontstonden doorlopend nieuwe duintjes die door de wind tegen de zeereep geblazen werden. Door de voedselrijke neerslag begroeiden de nieuwe duinen snel en kwam de verstuiving tot stilstand. Daarom heeft men in 2013 grote windsleuven gegraven in de buitenste duinenrij. Daarnaast heeft men de begroeiing verwijderd. De wind kreeg zo weer vrij spel op het kale zand.
Flora en fauna
De voortdurend veranderende duinlandschappen en bossen vormen het leefgebied van talloze bijzondere planten en dieren. Het park herbergt maar liefst 40% van alle planten- en dierensoorten in Nederland.
Verspreid door de duingebieden lopen grote grazers als Schotse hooglanders, Konikpaarden, damherten en een kudde wisenten. Dit zijn imponerende dieren, een soort bizon. Zij zorgen er op natuurlijke wijze voor dat de duingebieden niet te begroeid raken. De wisentenkudde loopt op een afgesloten gebied. Het is mogelijk om een excursie te maken om de wisenten te zien. Daarnaast kun je ook de speciale uitkijkpunten bezoeken om de grootste landzoogdieren van Europa te bewonderen.
Rondom de meren zijn veel vogels te vinden. In het broedseizoen is het leuk om bij de vogelkijkhut bij het Vogelmeer de ouders te zien rondvliegen met het voedsel voor hun kroost in hun bek. Verder zijn in het gebied veel vlinders te zien, zoals de duinparelmoervlinder. Daarnaast vliegen er tal van bijzondere insecten in het gebied.
Duindoorn, meidoorn en hondsroos zie je vooral in het zogenaamde struweelgebied, waar lage struiken voorkomen. Het duingrasland heeft een voedselarme grond. Hier gedijen de zeldzame plantensoorten als glad en echt walstro, duinviooltjes, bremraap, maanvaren, ogentroost en rietorchis bijzonder goed.
Wandelroutes in het Zuid-Kennemerland
In het gebied kun je echt heerlijk wandelen. Er zijn diverse gemarkeerde routes uitgezet. De routebeschrijvingen hiervoor kun je kopen bij het Bezoekerscentrum. De paden slingeren door het duingebied en het is klimmen en dalen tijdens de wandeling. Door het rulle zand is dat een goede training voor de kuitspieren!
Wij hebben op de eerste lentedag van het jaar, midden februari, een geweldig mooie maar lange tocht gemaakt vanuit Bloemendaal. Eerst konden we ons vergapen aan de prachtige villa’s in deze statige plaats. Daarna gingen we door het bosgebied dat uiteindelijk overging in het woeste duinlandschap. Na een tocht over het strand gingen we weer oostwaarts. We hebben geweldig genoten van deze wandeling. In totaal was deze iets meer dan 20 kilometer. De uitstekende routebeschrijving van deze tocht laat je de mooiste plekken van het Zuid-Kennemerland zien. Start- en eindpunt liggen bij het NS-station Bloemendaal.
Wanneer je deze tocht te lang vindt, kun je diverse korte gemarkeerde tochten volgen. Op de website van Nationaal Park Zuid-Kennemerland vind je een kaart die je vervolgens kunt downloaden.
Fietsroutes
In het gehele park ligt een netwerk van verharde fietspaden. Ze brengen je naar de mooiste plekjes in het gebied. De tochten variëren in lengte, zodat er voor iedereen een geschikte fietstocht bij is. Af en toe moet je even stevig doortrappen, als het pad omhoog loopt. Daarna kun je genieten van een prachtig uitzicht en ben je de vermoeidheid gelijk weer vergeten.
Het is mogelijk om bij het Bezoekerscentrum van Nationaal Park Zuid-Kennemerland fietsen te huren. Kijk voor meer informatie over fietsroutes op de website van Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Hier vind je een overzichtskaart die je vervolgens kunt downloaden.
Wil je samen met iemand genieten van de schoonheid van het Zuid-Kennemerland, maar weet je niet met wie? Wordt klupper en vindt nieuwe mensen om leuke activiteiten mee te organiseren. Klup is een online sociaal platform waarin actieve 50-plussers elkaar kunnen ontmoeten om leuke dingen met elkaar te ondernemen
Aanbevolen wandelgidsen
Gecertificeerde online wandeltrainingen
