In 2020 publiceerde Anoda Publishing een wandelgids van een meerdaagse wandeling langs de rivier de Berkel. Vanaf Zutphen, waar de Berkel uitmondt in de IJssel, naar de bron bij het Duitse Billerbeck. De ontwerper van deze route van 165 kilometer is Dolf Logemann. Vandaag wandel ik van Eibergen naar Vreden.
Word ik wakker van de wekker die al minutenlang bezig is? Word ik wakker van steigerpijpen die elkaar een elleboogje geven als begroeting? Tegenover mijn slaapkamer staat een gebouw in de stteigers. Eerst was het een kerk. Nu wordt het omgebouwd tot een sportschool. De oefening van het lichaam is van weinig nut, schreef Paulus lang geleden aan christenen. Mijn gastheer is decennialang koster geweest van het kerkgebouw. Eerst als vrijwilliger, later in vaste dienst. De paaskaars uit de kerk staat nu bij hem en zijn vrouw in de woonkamer. Een koster is gastvrij, nauwgezet, heeft oog voor mensen en voor van alles en nog wat. Het ontbijt dat hij klaar heeft gezet bestrijkt de hele tafel. Zelfs een plastic zakje voor een lunchpakket ontbreekt niet. Decennialang gastheerschap (en gastvrouwschap) werpen hun vruchten af. Het is duidelijk: mijn gastheer heeft nooit model gestaan voor ‘de boze koster’ van W. G. van der Hulst.
Na een hartelijk afscheid zoek ik mijn weg naar de Berkel. Eerst langs een oude tegenstroom van deze rivier. In dit watergebied staat al sinds 1784 de Mallumse Watermolen, er is een sluis en de onvermijdelijke horeca. De molen ligt niet aan de route maar het korte uitstapje is voor mij de moeite waard. Ter hoogte van Loo buigt de route af van de rivier. Zelfs een klein bosgebied doorkruis ik. Aan de rand van een bosperceel, in een weiland, staan mannen met honden. Zij worden toegesproken door een vrouw. Worden de mannen of de honden afgericht?
Niet alleen de Berkel stroomt hier, maar er is ook de Middelhuisgoot. Ik mis de Linkerhuisgoot en de Rechterhuisgoot. Deze stroom heeft de lokale bijnaam ‘Koffiegoot’, vanwege de donkere kleur van het water. Het is een subtiele aanmoediging om geen koffie (= slootwater) te drinken, maar thee. Langs het heldere theewater van de Berkel kom ik in Rekken. Een naam die mij doet denken aan een jeugdinstelling, maar ook anderen zijn hier tijdelijk gehuisvest geweest. Op de stoep van de Antoniuskerk neem ik pauze. Anthonius is de heilige die je kunt aanroepen wanneer jij spullen kwijt bent. Toch is dit een protestantse kerk, die verbonden is aan de Oude Mattheus kerk in Eibergen. Niet elke zondag is er meer dienst hier. De rek is er een beetje uit.
Na Rekken volgt een mooi gedeelte langst het slingerende water. Kano’s passeren in stroomafwaarts richting. Gras groeit hoog op een pad. Met een trekpontje kunt je een tocht naar de Nederlandse overzijde maken. Dan kom ik in Oldenkotte. Aan de Nederlandse zijde is er bedrijvigheid, een terras is flink gevuld. Aan de Duitse zijde van het dorp staat een kerk, een al lang gesloten hotelletje (?) en een leeg terras even verderop, dat misschien vanmiddag opengaat.
Op mijn tocht naar Ellewick zie ik meerdere keren een lange bus, maar ook meerdere keren een ‘BurgerBus’, dat lijkt wel een Buurtbus. De route gaat over asfalt. Het is warm. Een enkel kind komt met de bus uit school. Na de aansluiting op een iets grotere weg kan ik over een separaat voetpad lopen, tot ik bij bebouwde kom van Ellewick. Op het centrale kruispunt staan meerdere banken. Ik ga voor het enige bankje met een rugleuning. Zo heb ik goed zicht op het komen en gaan hier. Tegenover mij staat de kerk, links daarvan staat het gesloten Wirtshaus van de Ganzenmarkt. Tussen mij en de kerk was een ganzenmarkt. Als eerbetoon aan die tijd staat er een sculptuur van een man met ganzen. Achter mij is een filiaal van de Volksbank. Rechts aan de overkant van de weg is een warme bakker die tussen de middag dicht is. Achter de Volksbank is een basisschool en kinderen fietsen alleen of in kleine groepjes naar huis.
Ik sla de weg in langs de school. Verderop wordt de weg smaller en krijgt de naam ‘fietsstraat’. Wanneer ik de Berkel overtrek ligt deze laag in het landschap, de rivier heeft zich een weg gesleten. Dan komen ik door een brede houtwal, waar een ruiterpad loopt. Ik zie ruiter noch paard. Wel is tussen het ruiterpad en de weg een serie prachtige kunstwerken geplaatst in het kader van een Rozenkransweg. Bij elk onderdeel staat een bankje. Over de weg gaan fietsers voorbij. Weten zij van het moois dat hier te zien is?
Zo nader ik Vreden. In een kleine buitenwijk passeer ik een enorme supermarkt en ik haal wat voorraad om die verderop langs de Berkel te verwerken. Mijn vochtgehalte is weer op peil. Langs de Berkel en door het Stadspark kom ik in het centrum. Hier eindigt mijn etappe, maar het werk zit er nog niet op. Waar ga ik slapen vannacht? Geen Vrienden op de Fiets staan hier geregistreerd. Het eerste hotel dat ik op zoek heeft geen plek meer. Dan wandel ik naar een hotel aan de buitenkant van het Stadspark. Ook hier is elke kamer bezet. Op naar nummer drie, want telefonisch lukt het contact niet. Dit pension ligt nog iets verder weg van het centrum. Hier is gelukkig nog één kamer beschikbaar. Meer dan één kamer heb ik niet nodig. De jongeman die mij helpt vertelt over een groot bouwproject in de stad waardoor veel werknemers hier tijdelijk onderdak zoeken. Bij de receptie hangen meldingen over vieze werkschoenen in meerdere talen. Ik ben blij dat ik een bed heb. Ontbijt is er niet, want de ontbijtjuffrouw is op vakantie. Later op de avond boek ik mijn overnachting in Gescher. Morgen heb ik een slaapplek (als ik er voor 18.00 uur ben!)
Berkelpad (3) – Eibergen naar Vreden – 26 kilometer
Voor verdere informatie over deze route klik hier en hier.
Willems Wonderlijke Wandelingen 