Wandeling bij Kockengen door het Groene Hart

Wandeling bij Kockengen door het Groene Hart

Home » Nederland » Wandeling bij Kockengen door het Groene Hart

De wandeling bij Kockengen door het Groene Hart is een puur Hollandse wandeling. We struinen door het veenweidegebied waar vogels af en aan vliegen. Langs graskades met wuivende rietkragen. We bewonderen de fraaie boerderijen met hun mooie gevels. Belangrijke onderdelen van de Oude Hollandse Waterlinie liggen op de route. In de met knotwilgen omzoomde weilanden grazen de koeien. De wieken van de molen draaien in de wind. En de schitterende wolkenpartijen maken het plaatje helemaal af. Dat is genieten in een typisch Nederlands polderlandschap.

Onze verwachtingen van deze wandeling bij Kockengen

Bij het bekijken van het routekaartje van deze route raken we niet gelijk enthousiast. Wat we zien is een saai traject in de vorm van een rechthoek. Eigenlijk verwachten we een eentonige route. Vijf maal linksaf slaan en een keertje rechts, zo ziet het eruit.

Maar deze wandeling is een zogenaamde Trage Tocht. Uit ervaring weten we dat de routemakers de mooiste plekjes weten te vinden. Daarom besluiten we toch deze route te lopen. Want een Trage Tocht staat toch garant voor een afwisselende wandeling met veel hoogtepunten? We zijn dan ook benieuwd of onze eerste indruk achteraf moeten bijstellen.

Het dorp Kockengen

De wandeling start in Kockengen, van oorsprong een boerendorp. Het oude centrum van het kleine dorp ligt tussen twee afwateringskanalen, de Bijleveld en de Groote Heicop. Deze veenstromen uit de late Middeleeuwen moesten het polderwater afvoeren richting de Hollandse Amstel en de Utrechtse Vecht.

Het verhaal over het ontstaan van deze kanalen is bijzonder. De Groote Heicop werd als eerste gegraven. Destijds had de bisschop van Utrecht het in dit gebied voor het zeggen. Hij gaf geen vaarrecht aan de graven van Holland. Zij mochten niet gebruik maken van de Groote Heijcop. De graven van Holland lieten het er niet bij zitten. Zij groeven pal daarnaast een nieuw kanaal, de Bijleveld. Zo konden ze toch met hun schepen van Amsterdam naar Utrecht varen.

De naam Kockengen is afkomstig van Cocagne, de Franse naam voor Luilekkerland. Eeuwen geleden besloot de bisschop van Utrecht grote gebieden in de regio vrij te geven voor ontginning. Om belangstellenden te trekken, gaf hij aantrekkelijke namen aan die gebieden. Zo kwam Kockengen dus aan die bijzondere naam. Voor ons is het nu geen luilekkerland. Wij staan aan de start van 14 hopelijk mooie kilometers.

Langs de graskade

De geur van versgebakken brood kunnen we niet missen als we langs de plaatselijke bakker lopen. We weerstaan de verleiding, later komt er ongetwijfeld nog wel een plek om ons te goed te doen aan wat lekkers. Iets verderop passeren we de oude kerk van het dorp. Hij dateert uit de 15e eeuw. De toren is nog veel ouder. Die stamt uit de 13e eeuw.

Hierna slaan we linksaf. We wandelen gelijk al over de kade langs de Groote Heicop. Langs het water staan fraaie boerderijtjes en huizen. Ook de voormalige trouwzaal van het dorp ligt aan het kanaal. Het hard houten beeld van de rustende boer herinnert aan het agrarische verleden van het dorp.

Al snel laten we Kockengen achter ons. We lopen nu over de graskade verder. Rechts van ons ligt het polderreservaat Kockengen. Lange smalle weilanden met sloten er tussen vullen het beeld. Het is hier een drukte van belang. Niet met andere wandelaars, want we lopen er helemaal alleen. Vogels zijn er des te meer. De ganzen vliegen luid gakkend over. Ze zijn druk op vrijerspad. Ze maken elkaar het hof want er moet binnenkort gewerkt worden aan het nageslacht. Sommige vogels zijn al druk in de weer met het bouwen van een nest.

Oude Hollandse Waterlinie

Iets verderop ligt de Joostendam. Deze dam had een strategische positie in de Oude Hollandse Waterlinie. De verdedigingslinie liep van Muiden tot Gorinchem. Door het onder water zetten van gebieden zou de opmars van de Fransen gestopt kunnen worden. Dat lukte niet altijd even goed. Want eeuwen terug waren er nog echte winters in het land. Zo trokken de Franse troepen in het rampjaar 1672 het bevroren water over om Woerden en Zwammerdam te plunderen. Toen de dooi inviel, trokken ze zich weer terug.

Ter verdediging van de Joostendam bouwden de Hollanders een redoute. Deze vierkante veldschans is later afgebroken toen de waterlinie zijn functie verloor. Nu is deze plek een stuk idyllischer dan eeuwen geleden. We kijken uit over het water. Aan de overkant ligt een woonhuis verscholen achter het riet. Vroeger was het een herberg en tapperij. Rietkragen wuiven in de wind. In de verte draait de Spengense Molen.

Helemaal alleen genieten we van dit landschap. Hier slaan we rechtsaf. Het pontje laten we voorlopig links liggen. We lopen door langs over de graskade richting Portengense Brug. Een stuk verder tijdens deze wandeling bij Kockengen zullen we nog een belangrijk deel van de Oud Hollandse Waterlinie ontdekken.

Fraaie boerderijen tijdens onze wandeling bij Kockengen

Nog steeds lopen we over de graskade. Een prachtig huis dat we al van verre zien liggen, naderen we met rasse schreden. Wat een geweldige plek om hier te wonen. Als we langslopen, komen de bewoners net naar buiten. We roepen dat we jaloers zijn. “Heeft u wellicht interesse in een woningruil? Wij wonen in een rijtjeshuis bij Amsterdam.” Lachend slaan ze ons aanbod af.

Portengense Brug is een klein buurtschap vlakbij Portengen. De dorpsnaam is toepasselijk: midden in het dorpje zorgt de Portengense brug voor de oversteek over de Groote Heijcop.

In het buurtschap Oud Aa slaan we linksaf. De graskade laten we achter ons. Onze route gaat nu een kleine twee kilometer over het asfalt. Maar dat is zeker geen saai stuk. Aan weerszijden van de weg liggen mooie boerderijen met kunstig gevormde daklijsten. Veel van die boerderijen hebben bijzondere namen. Op het erf van een van die boerderijen pronken diverse historische auto’s. Langs de weiderand beginnen de knotwilgen langzaam uit te lopen. Voor wielrenners is dit een geliefde route, zien we. De ene na de andere wielergroep komt ons tegemoet. Zij rijden gelukkig op de rustige weg. Zodat wij niet iedere keer van het fietspad de berm in moeten springen.

De Boterwal

Dan wordt het weer tijd om de onverharde paden op te gaan. We lopen de Boterwal op. Het pad lag hoog in het landschap. Zo diende het als een waterkering tussen twee polders. De naam had het niet voor niets. Voor boeren was dit een belangrijke route om hun boter, kaas en eieren naar de markten te vervoeren. De Boterwal was door die hoge ligging een belangrijke schakel in de Oude Hollandse waterlinie.

De vredige taferelen die we hier zien, herinneren helemaal niet meer aan het spannende verleden. In het open polderlandschap horen we het kenmerkende geluid van de kievit. Andere weidevogels vliegen af en aan. Konijnen rennen over het weiland. Op een zitbankje nemen we de omgeving goed in ons op. Met een weldadig schijnende zon is dit een aangename plek.

Uitkijktoren

De doorkijkjes vanaf de Boterwal blijven ons boeien. Andere wandelaars zien we niet, we hebben het alleenrecht op al dat moois. Een stuk verder verandert dat. We lopen verder over betonnen platen. Dit is ook een smal fietspad en diverse fietsers komen voorbij. Iedereen gunt elkaar de ruimte. Daar komt bij dat we ook op het gras onze route kunnen vervolgen.

We bereiken paviljoentoren De Grote Sniep. Veel fietsers maken er een tussenstop. Gelukkig is er nog plek voor ons. In het stralende zonnetje doen we ons tegoed aan een cappuccino met natuurlijk een stuk appeltaart erbij. Dat hebben we wel verdiend.

Daarna beklimmen we de uitkijktoren van het paviljoen. Zo krijgen we een wijde blik op het veenweidegebied in de polder. Het is het kenmerkende beeld. Sloten doorsnijden langgerekte weilanden. Koeien grazen in de wei, vogels vliegen voorbij. In de verte herkennen we enkele boerderijen. Nog weer verderop ligt een dorp. Bijzonder voor dit gebied zijn de kunstig uitgesneden namen in het metaal van de hekken langs de weilanden. Nergens anders hebben we dit eerder gezien.

Spengense Molen

Na deze heerlijke pauze hebben we nog zo’n 2,5 kilometer voor de boeg. Voorbij de Dooijersluis volgen we de graskade weer. Maar nu lopen we langs de Bijleveld, het kanaal van de graven van Holland. In de verte doemt een molen op.

Steeds dichter naderen we de Spengense molen. Het is een houten wipwatermolen uit 1841. Dit exemplaar houdt het langer vol dan zijn voorgangers. Vier eerdere molens overleefden de Franse plunderingen of verwoestende branden niet.

Het plaatje is wederom echt oer-Hollands. Weer wuivende rietkragen langs de kade, de weerspiegeling van de molen in het bijna rimpelloze water en de knotwilgen langs de grasdijk.

Dan bereiken we de Joostendam. Nu maken we wel de oversteek met het zelfbedieningspontje. Aan het werk dus. We trekken de pont naar ons toe en lieren ons vervolgens naar de overkant. Nog wat extra calorieën verbrand.

Terug van onze wandeling bij Kockengen

Vanaf nu lopen we hetzelfde pad terug naar Kockengen. Maar toch zien we weer andere dingen dan op de heenweg. En er zijn nog meer ganzen dan vanochtend. Daarnaast zijn er veel andere weidevogels actief. De zwarte stern ontdekken we niet. Sinds kort komt die hier regelmatig voor.

We lopen door de gezellige Nieuwstraat terug naar de Voorstraat. Op de hoek staan twee prachtige huizen met trapgevels uit de 17e eeuw. Ze blijken de enige huizen die het rampjaar 1672 hebben doorstaan. De Franse troepen hebben de rest van het dorp volledig in de as gelegd.

Dan staan we weer voor onze auto. Onze sombere verwachtingen vooraf kwamen helemaal niet uit. Deze wandeling bij Kockengen is namelijk hartstikke leuk. Ondanks het bijna rechthoekige patroon van de route hebben we veel mooie dingen gezien. Het pure Nederlandse landschap heeft indruk gemaakt op ons. Dit is weer zo’n prachtige Trage Tocht, die we je zeker aanbevelen.

Dit wil je weten voordat je begint aan de wandeling bij Kockengen

Hoe lang is de wandeling bij Kockengen?

Deze wandeling is 14 kilometer lang. De route loopt vooral over onverharde paden. Een enkele keer loop je een stukje over een verharde weg. Bij Oud Aa loop je 2 kilometer over het fietspad langs de weg.

Is er een goede routebeschrijving?

Op de website van wandelzoekpagina staat een duidelijke routebeschrijving van de wandeling bij Kockengen. Daarnaast kun je op die pagina de gps-track downloaden.

Wat is het startpunt van de route?

De wandeling start in het centrum van Kockengen. Je kunt je auto gratis parkeren ter hoogte van Voorstraat 16 in die plaats.

Is de wandeling goed bereikbaar met het OV?

Je kunt met de trein reizen naar station Breukelen. Vanaf het station loop je langs de molen onder de snelweg door. Je volgt wandelknooppunt 95 richting knooppunt 94. Na ongeveer 500 meter wandelen pak je de routebeschrijving op vanaf punt 3, bij knooppunt 94.

Is er horeca op de route?
  • In Kockengen zijn enkele horecagelegenheden. Een aanrader is Abrona Kunst & Koffie, gevestigd in een klein kerkje. De medewerkers zijn mensen met een verstandelijke beperking of afstand tot de arbeidsmarkt. En terwijl je geniet van je kopje koffie, bewonder je de kunst aan de muur. Een andere keuze is eetcafé De Voorstraat.
  • Onderweg passeer je paviljoen Toren De Grote Sniep. De calorieën van de appeltaart loop je er gelijk weer af als je het uitzichtpunt op de toren bezoekt.
Kan ik op een leuke plek overnachten in Kockengen?

Kockengen ligt middenin de prachtige natuur van het Groene Hart. Dus is een natuurhuisje een uitstekende keuze.