Samen met Schoonhoven kon Nieuwpoort de Lek en dus de toegang tot Holland beheersen. Beide plaatsen kregen daarom binnen de Hollandse Waterlinie een belangrijke verdedigingsfunctie en werden tot vestingstad omgebouwd. Nieuwpoort kreeg na het Rampjaar 1672 een hoge omwalling met zes bastions, een brede gracht met aan de oostkant een beer en een toegangspoort aan de zuidkant. De nieuwe vesting moest de doorgang over de zuidelijke Lekdijk beheersen. Samen met Schoonhoven aan de andere kant van de Lek grendelde het de rivier en de dijken af voor vijandige land- en vaarbewegingen. Om het omliggende gebied gecontroleerd te kunnen laten inunderen werd een inlaatsluis gebouwd voor water uit de Lek. De sluis is aangelegd onder het stadhuis, zodat personen die tegen inundatie waren geen sabotage konden plegen. Aan de Waterlinie herinneren nog de vestingwallen, stadhuis met sluis en Arsenaal. Bent u tenslotte uitgewandeld of -gefietst? Dan kunt u terecht bij de cafés en terrassen in het centrum van dit pittoreske stadje.
