Ooit was het Panbos in Katwijk het jachtgebied van de Heren van Persijn uit Wassenaar. Het bos in de binnenduinen is sterk geaccidenteerd. Dit verklaart de wat merkwaardige naam Pan van Persijn. Met deze Trage Tocht verbinden we twee lussen met elkaar, eentje in het landgoedbos en eentje door de open duinen van Berkheide. Dit alles om een stukje militaire geschiedenis uit de Tweede Wereldoorlog te kunnen beleven. De Duitse bezetters bouwden tussen 1942 en 1944 van Spanje tot Noorwegen langs de kust de zogenaamde Atlantikwall, een verdedigingslinie van bunkers, kazematten en tankmuren om een inval van de geallieerden af te kunnen slaan. Tussen Katwijk en Wassenaar is een behoorlijk stuk tankmuur bewaard gebleven. Na de oorlog zijn de bunkers, loopgraven en prikkeldraad in het Panbos opgeruimd. Het is niet alleen de tankmuur die deze wandeltocht lonend maakt. De vergezichten in de duinen van Berkheide zijn om van te smullen. We lopen tussen zanderige duinhellingen door, waar de temperatuur 's zomers flink kan oplopen. Ideaal terrein voor de zandhagedis, de roodborsttapuit en voor roofvogels die op thermiek boven de duinen cirkelen. In de herfst zien we de opvallende oranje bessen van de duindoorn. Ook het mos ligt er dan prachtig bij. Vanuit Berkheide lopen we over schelpenpaden langs duinplassen, weitjes en akkers terug naar het Panbos voor het ronden van de lus in het landgoedbos.
Laatste versie: controleer voordat je gaat wandelen even of je de laatste versie van de pdf en de GPX-track hebt.
Reacties
Geef reactie
routecontrole april 2025
Rutger Burgers, 25-04-2025
Deze wandeling is onlangs nagelopen. Er vinden op dit moment geen werkzaamheden plaats in het duin vanwege het broedseizoen. In augustus wordt echter weer het het werk begonnen. De route is zodanig omgelegd dat je als wandelaar geen last hebt van de werkzaamheden. Dank aan routevrijwilliger Barbara Tetenberg voor het doorvoeren van de aanpassingen.
Reactie Marjolein
Rutger Burgers, 01-02-2025
Dank je wel voor je reactie. Het heeft me doen besluiten om de route voorlopig af te sluiten, in ieder geval tot april 2025.
Deze wandeling is nu niet te lopen
Marjolein Wansink, 01-02-2025
Hoi er zijn werkzaamheden aan de gang - grote werkzaamheden waardoor de wandeling eigenlijk niet goed meer te lopen is op dit moment
Werkzaamheden in het duin
Rutger Burgers, 17-09-2024
In Berkheide van Dunea/Staatsbosbeheer vinden tot april 2025 grootschalige werkzaamheden plaats. Het betreft een gerichte waterwinning. Daardoor zijn enkele paden afgesloten, zie het kaartje bij de fotoserie. Op de routekaart en in de GPX hebben we enkele alternatieve paden met blauwe lijnen aangeduid, waardoor de route met wat improvisatie toegankelijk blijft.
Reactie deel route afgesloten
Rutger Burgers, 16-09-2024
Dank je wel Paul-Peter voor je reactie. Kun je iets specifieker aangeven welk deel van de route is afgesloten? Dan kan ik besluiten of we de route al dan niet geheel van internet moeten halen (tot maart 2025). Je kunt evt. reageren naar 
. Vriendelijke groet, Rutger Burgers
Deel route afsgesloten tot maart 2025
Paul-Peter Fransen, 16-09-2024
Prachtige wandeling door schitterend gebied alleen is een deel van de route niet toegankelijk vanwege uitgebreide werkzaamheden tot maart 2025.
Indrukwekkend stuk beton
Eric Claasen, 02-05-2024
Leuke wandeling in een mooi gebied. We vergelijken vaak met de AWD: die zijn leuker omdat je daar mag struinen. In dit (drukke) gebied wordt de wandeling gedicteerd door de beheerder. Toch de moeite waard om eens te lopen; al was het maar om de Atlantic Wall eens van dichtbij te zien.
Trage tocht Pan van Persijn
Karin Kinable, 04-02-2024
Deze wandeling gelopen op 24-11-2023: code oranje aan de kust...storm, hagel, rege,, en dan zon. Prachtige luchten; geen strand: de golven kwamen tot aan de voet van de duinen! Maar...zo mooi, echt genoten!
Reactie Loes
Rutger Burgers, 08-05-2023
In verband met vakantie een wat verlate reactie, maar dank Loes voor je opmerking, we zullen de beschrijving aanpassen.
Zonnige tocht en vervolg loopbrug
Loes Hiddink, 28-04-2023
Prachtige wandeling op deze zonnige Koningsdag. M.b.t de loopbrug: die is er niet meer, Het pad loopt nu over twee zeer steile hellingen, daarna komt de afslag naar rechts. De oranje route leidt je overigens ook naar knp 58. Mooi rondje, ook het strand is fijn!
Re: loopbrug
Rutger Burgers, 22-10-2022
Dank voor je reactie. Mocht jij of een andere wandelaar constateren dat er door het wegvallen van de loopbrug een fout in de route of routebeschrijving ontstaat dan hoor ik het graag. Groet, Rutger
Loopbrug
Milou Diepen, 22-10-2022
Ik heb deze route nog niet gelopen, maar de loopbrug is helaas weg uit het Panbos... Naar ik vernomen heb, komt deze ook niet meer terug helaas
Reactie op Kerstin
Rutger Burgers, 22-08-2022
Dank Kerstin voor je opmerkingen. Ik heb het knooppuntnummer veranderd. Vreemd dat je die houten loopbrug in tekstblokje 1 niet hebt gezien. Wellicht kan een volgende wandelaar hier even extra op letten.
Schitterend én correctie
Kerstin van Tiggelen, 20-08-2022
Deze prachtige tocht hebben we zaterdag 20 augustus gelopen. Bijna geheel punt 1 is niet gelukt: geen houten loopbrug gezien en de rest dus ook niet. De oranje route dus gevolgd, en pas bij 'trap op' (einde punt 1) pakten we de draad op. Verder eerste aanwijzing punt 3: 'met kp 60' is eigenlijk 'op kp 61'.
Bijzondere wandeling
Barend, 22-03-2022
Vandaag deze bijzondere wandeling gelopen. Met het prachtige weer en de rust in het gebied heel bijzonder. Route beschrijving is prima in orde en het stuk langs het strand is zeker een aanrader.
kleine correctie
Maria Koekkoek, 04-01-2022
Prima wandeling, wel wat druk op zondag. Kleine correctie: bij punt 2, derde regel staat: Op driesprong rechtdoor, oranje route verlaten... De oranje route gaat hier zowel naar rechts als rechtdoor. Dus je verlaat de oranje route niet. Als je de woorden 'oranje route verlaten' weglaat dan klopt het volgens mij weer prima.
Prachtige Trage Tocht!
Dick van Voorthuizen, 22-07-2021
We liepen deze wandeling op een zonnige zondag in juli. In tegenstelling tot voorgaande reacties vonden wij het juist geweldig rustig. Wat een mooi gebied! De routebeschrijving was perfect. De afwisseling van bos, duinen en strand is geweldig. Dit is ons verslag:
https://www.grijsopreis.nl/prachtige-wandeling-bij-katwijk/
Veel wilde bloemen
Clementine , 02-06-2021
Mooi veel wilde bloemen gespot in het Panbos. Dat was echt een verrassing. Je ziet er hier veel meer dan in De Horsten. De duinsalomonzegel en het lelietje van dalen, de boshyacinten en de dagkoekoeksbloem; en nog veel meer! Door de weeks is het helemaal niet druk in het Panbos. Je moet hier niet op zondag wandelen; dan is hier tout-Leiden voor het wekelijkse bosrondje!
Trage tocht de Pan
Suzanne Hesemans, 24-08-2020
Vandaag deze wandeling gelopen. Mooi, leuk en afwisselend. Toegangskaartje kopen bleek onmogelijk. Kaartautomaat doet het niet en loket is gesloten. Het leuke is de afwisseling van het bos en de duinen. In de duinen vele duindoornbessen gezien. Op deze maandag aan het eind van de zomervakantie kwamen we wel mensen tegen, maar was het niet irritant druk. Gewoon lekker genoten van de mooie natuur.
Mixed feelings
Paul Van Uden, 20-10-2019
Hou er rekening mee dat deze wandeling in een zeer populair wandel- en recreatiegebied is.
Wij zijn deze wandeling op een zondagmorgen - 1100 uur - gestart. Parkeerterrein helemaal vol. In de rij voor de kaartjes(automaat).
Eerste 2 km braken we onze nek, soms bijna letterlijk, over de loopfietsen, buggies, peuters en kleuters. Zo druk.
Daarna werd het wel wat rustiger, maar eigenlijk geen moment zonder dagjesmensen, recreanten en honden. En veel overvliegende vliegtuigen.
Dat deed voor ons wel afbreuk aan de op zich mooie wandeling. Rustig genieten was er niet bij.
Wellicht is het op andere dag beter toeven ...
Aanrader
Robert Witteman, 26-08-2019
Eergisteren met een vriend deze route gelopen...heerlijk rustig inderdaad...kwam weinig andere wandelaars tegen.
Dat stukje extra (1,5 km) gaat over een naaktstrand...dus dat moet je voor lief nemen :)
Neem wel voldoende water mee...ik heb alleen aan het begin van Panbos een 'Dunea' watertappunt gezien...verder niet...
Michiel
Rutger Burgers, 19-05-2019
Leuk, jij ook bedankt voor je enthousiaste reactie. Daar doen we het voor.
Groet, Rutger
Mooiste wandeling van Zuid-Holland?
Michiel, 18-05-2019
Vandaag ontzettend genoten van deze route. Wat een prachtig gevarieerd landschap. Ik heb het stuk over het strand ook gelopen en dat was ook genieten. Mijn hond mocht hier los, dus voor haar was deze wandeling ook weer een feestje. Dit is mijn favoriete route in Zuid-Holland tot nu toe (uiteraard sta ik open voor suggesties van nog mooiere routes in de provincie?). Hartelijk dank aan de routemaker!
Heerlijke wandeling.
Heleen en Jos, 24-03-2019
Genoten van deze route. En inderdaad rustig, zelfs op een zondag. Het was een heerlijke wandeling. Wij liepen ook de extra km. over het strand. Routemaker(s) bedankt!
Luisterrijke wandeling
Rutger Burgers, 02-09-2018
Marjo, dank voor je enthousiaste reactie. Fijn om te horen, dat stimuleert om op deze weg voort te gaan. Op Facebook / Twitter @tragetochten melden we alles over nieuwe en vernieuwde Trage Tochten.
Luisterrijke wandeling alleen door natuurgebied.
Marjo Schoonheim, 02-09-2018
Ik was vandaag verrast te wandelen in het kustgebied aldaar! Wat een rust en natuur zelfs op een zomerse dag zondag in september!
Geen meter zonder natuurgebied.
Beslist voor herhaling vatbaar!!
Aanrader met **** ren en ?? = magisch schitterend
Hollands linie in geschiedenis
Frans van Luit, 21-04-2018
Vandaag deze tocht gelopen ..Dit was de derde trage tocht ..en weer een pareltje om van te genieten.
Op naar de volgende.
Geef reactie
